Bildiğiniz üzere Meta (önceki ismi ile Facebook), kendi kripto ve Blockchain projesi Diem‘i duyurmuş ve bu konuda aktif olarak çalışmalarına başlamıştı. Aradan geçen uzun süreler sonrasında başarısızlıkla sonuçlanan bu denemeler maalesef karanlığa gömüldü. Ancak yeni bir Blockchain ağı, Diem’in küllerinden yeniden oluşmuş durumda: Aptos. Meta tarafından bağımsız olarak geliştirilen Rust tabanlı Diem ağı ve onun merkezindeki Move‘un temel öğelerini kullanan Aptos, bugün kullanıcılarına bloklarını açtı. Peki Aptos nedir? Gelin birlikte detaylarına bakalım.
Aptos Nedir?
Aptos Blockchain ağı bugün mainnet üzeriden herkese açık bir şekilde bloklarını üretmeye başladı. Ağ, whitepaper’ında yer alan detaylara göre son üç yılda dünya çapında 350‘den fazla geliştirici tarafından geliştirildi. Konsensüs, akıllı sözleşme tasarımı, sistem güvenliği, performans ve merkeziyetsizlik konusunda yeni ve özgün yenilikler sunduğunu iddia eden ağ oldukça kompleks yapılar içeriyor.
İlk olarak, Aptos Blockchain ağı, hızlı ve güvenli işlem yürütme için Move dilini yerel olarak ağa entegre ediyor ve dahili olarak kullanıyor. Move dilinde yazılmış akıllı sözleşmeler için resmi bir doğrulayıcı olan Move kanıtlayıcı, sözleşme değişmezleri ve davranışları için ek korumalar sağlıyor. Ek olarak Aptos veri modeli esnek anahtar yönetimi ve hibrit saklama seçenekleri sunuyor. Bu, imza öncesi işlem şeffaflığının ve pratik hafif istemci protokollerinin yanı sıra, daha güvenilir bir kullanıcı deneyimi sağlıyor.
Aptos , işlem işlemenin kilit aşamaları için boru hattı ve modüler bir yaklaşımdan yararlanır. Spesifik olarak işlem yayma, bloklar meta veri siparişi, paralel işlem yürütme, toplu depolama ve defter sertifikasyonunun tümünün aynı anda çalışması anlamına geliyor. Bu yaklaşım, mevcut tüm fiziksel kaynaklardan tam olarak yararlanıyor, donanım verimliliğini artırıyor ve yüksek düzeyde paralel yürütmeye olanak tanıyor. Bu ve benzeri birçok ufak dokunuşlara yer veren proje, aynı zamanda yüksek TPS iddiasına da sahip. Bunu şu şekilde basite indirgeyebiliriz.
Çoğu Blockchain ağı ya akıllı sözleşmeleri sırayla yürütür ya da gelişmiş performans için çok fazla güç gerektiren büyük bir paralel iş yükü gerektirir. Aptos ise tek bir başarısız işlem tüm zinciri tutmaz. Bunun yerine, tüm işlemler aynı anda işlenir ve daha sonra doğrulanır. Başarısız olanlar, çakışmaları algılayan ve yöneten STM (yazılım işlem belleği) kitaplıkları sayesinde iptal edilir ve yeniden yürütülür.
Yukarıda da bahsettiğimiz üzere sistemin kurucuları Mo Shaikh (CEO) ve Avery Ching‘in (CTO) Meta’nın eski çalışanları olarak öne çıkıyorlar. Diem Blockchain projesi ve Novi’nin arkasındaki bu isimlerden böyle bir proje görmek çok da şaşırtıcı değil.
(Mini Bilgi: Sözlüksel olarak Aptos, adını Ohlone dilindeki “İnsanlar” kelimesinden alır.)
Aptos Ekosistemi
Aptos, ayı piyasasına rağmen çok sayıda kripto para biriminden önemli miktarda fon sağladı. Temmuz ayında şirket, Sam Bankman-Fried’in FTX Ventures ve Jump Crypto liderliğindeki A Serisi finansman turunda 150 milyon dolar yatırım almıştı.
Mart ayının başlarında ise Aptos, diğer birçok risk sermayesinin yanı sıra a16z, Tiger Global ve Multicoin Capital’den 200 milyon dolarlık fon daha aldı. Ayrıca Binance Labs, Bloomberg’e göre Aptos’u ikiye katlayarak Blockchain girişiminin değerlemesini 4 milyar dolara çıkardı. Binance’in yeni finansmanıyla ise Aptos, Crunchbase’in raporuna göre altı ayda değerlemesini dört katına çıkarmayı başardı. Doğal olarak bu finansman kaynakları ve destekler, büyük bir ekosistemi de beraberinde getiriyor.
Yukarıda yer alan Aptos tarafından paylaşılan son ekosistem güncellemesi de bu durumu güzel bir şekilde özetliyor.
Aptos ve Yerel Token’ı APT
Kripto para borsası Binance, bugün mainnet’in açılması ile birlikte Aptos’un (APT) listelendiğini duyurdu ve 19 Ekim 2022, 04:00’da spot ticaret için işlemler açıldı. Spot ticaret çiftleri APT/BTC, APT/BUSD ve APT/USDT’yi kapsarken ve APT için para çekme işlemleri 20 Ekim 2022, 04:00’da açılacak.
Tabii tek listeleme yapan borsa da Binance değil, ancak yatırımsal bir iş birliğine gidildiği için ilk olarak duyuru Binance üzerinden yapıldı.
