Kripto varlık düzenlemesinin geçtiğimiz haziran ayında yasalaşmasının ardından Türkiye’de faaliyet göstermek isteyen kripto para borsaları için oyunun kuralları bir hayli değişmiş vaziyette. Sermaye Piyasası Kurulu’nun (SPK) tek merci olarak konumlandırıldığı yeni yasa, kripto para borsalarına uymaları gereken birçok yeni düzenlemeyi şart koşuyor.

Yasanın etkileri ise hızlıca kendini göstermeye başlamış durumda. Türkiye’de yerleşik ofisi olmayan kripto para borsalarına getirilen yaptırımlar, bu pazarda faaliyet gösteren şirketleri harekete geçiriyor. Dubai merkezli kripto para borsası Bybit de bu şirketlerden biri. Borsa, bybit-tr.com adresinde faaliyet göstermek için Türkiye’de yerleşik bir kuruluş Narkasa’yla ortaklık kurduğunu geçtiğimiz temmuz ayında açıklamıştı.

Söz konusu ortaklığın hayata geçmesinin hemen akabinde göreve getirilen Bybit’in Türkiye Ülke Müdürü Kutluhan Akçın, BTCHaber’e özel konuştu. Akçın, Türkiye pazarındaki hedeflerinin yanı sıra hem Türk kripto yatırımcısı profili hem de piyasa hakkında çarpıcı değerlendirmelerde bulundu.

Yeni kripto yasasını nasıl değerlendiriyorsunuz? Sizce düzenleyici mi yoksa yasaklayıcı mı?

Genel yaklaşım anlamında düzenleyici ama regülasyona bakarak bazı ürünleri değerlendirdiğimiz de hibrit çıkıyor bu noktada global tarafta kullandığımız tüm ürünleri nasıl değerlendirmeli, nereye konumlandırmalıyız bilemiyoruz.

“50 milyon TL’lik sermaye gerekliliği düşük”

Borsalara konulan sermaye şartının miktarı hakkında ne düşünüyorsunuz? Çok bulan da var az da.

Şu anki regülasyonlar kapsamında talep edilen 50 milyon TL’lik sermaye gerekliliğinin çok daha önce yapılması gerektiğini ve oldukça düşük olduğunu düşünüyorum. Türkiye pazarının görünümü için yüksek sermaye önemli diye düşünüyorum. Buraya geliyorsan para harcamak zorundasın. Ben bunu her zaman savundum. SPK’nın koyduğu gereklilik dolar kuru karşısında çok düşük kaldı. 50 milyon TL kripto piyasası için hiçbir şey. Bugün birçok borsanın aylık bir kişiye tanımladığı 50 milyon TL para yatırma ve çekme hakkı var. Dolayısıyla sermaye yeterliliği bir kişiye tanımlanan yatırma-çekme talebinden fazla olabilirdi.

Kripto yasasının Gri Liste’den çıkılmak için alelacele hazırlandığına dair bazı eleştiriler var. Siz bu görüşe katılıyor musunuz?

Ben buna katılmıyorum. Çünkü öncesini de biliyoruz, çok uzun süredir çalışmalar yapılıyor. Hatta çalışmalardaki özveri, bu işi ilk bizim yapmamız üzerineydi.

Sektör paydaşlarının hassasiyetlerinin dikkate alındığını düşünüyor musunuz?

Paydaşlar dinlendi ama… Bizim işimizde çok uzman olup, her konuyu anlayıp ona göre aksiyon alınması tabii ki de zaman alacaktır. Bana göre gelen regülasyon tam kıvamında. “Biz bu işi regüle edeceğiz ve buna başladık. İlk adımı attık. Bunu yaparken de sizi çok kısıtlamak istemiyoruz. Siz bizim mentalitemizi anladınız, ona göre ayağınızı denk alın. Eğer riskli gördüğünüz bir şey varsa, bizim her daim bir ya da birkaç konuda ceza kesme hakkımız olacaktır” düşüncesi hakim.

“Kaldıraçlı işlemler 10x’e kadar yükseltilebilir”

Kaldıraçlı işlemlere dair yaklaşımınız nedir? Nitekim yeni yasayla gündeme gelmeyen ancak ikincil düzenlemelerde getirilmesi beklenen konulardan biri de bu. Geleneksel taraftaki Vadeli İşlemler Piyasası’nda olduğu gibi 5x’lik bir sınır konuşuluyor…

Şahsi kanaatim şu: Bence 10x’e kadar yükseltilebilir. Kullanıcı alışkanlıklarına bakıldığında 10x’ten sonrası biraz daha kumar bağımlığına gidiyor diyebilirim. Çünkü iyi trader’ları gözlemlediğimizde genelde çok yüksek risk almıyorlar. Yeri geliyor 2x ya da 3x’le işlem açıyorlar. Dolayısıyla 10x bence çok yeterli. Şu anda Türkiye’deki bütün kullanıcılar yurt dışındaki borsalara ulaşabiliyor. Bir sonraki adımda bence yapılması gereken, geri kalanının da kapatılması. Yurt dışı borsalara ulaşılmasın, eğer bu para Türkiye’de kalacaksa 10x bandında yapılsın. Tamamen içe dönük bir operasyon yönetilse ve para burada kalsa daha iyi olur.

Türkiye’deki kripto yatırımcı profilini nasıl değerlendiriyorsunuz? Spottan daha çok vadeli piyasada kalmayı seven, yatırımının çoğunu altcoin’lere yapan bir kullanıcı güruhundan bahsediyoruz. Yatırımcının risk iştahını abartılı görüyor musunuz?

Tabii globalde de ağırlıklı ama Türkiye’de bu, çok daha büyük. Biz kullanıcı alışkanlıklarına baktığımızda vadeli işlemlerde sadece long işlem açıyoruz. Piyasa düşüşe geçince herkes kaybediyor oluyor ama globalde böyle değil. Fakat Türkiye’de piyasa düşünce herkes kaybediyor çünkü yukarı yönlü trade yapılıyor. Vadeli işlemlerdeki ana kullanıcı felsefemiz bu.

Spot işlemler ise şöyle: Aldığınız maaşlar ve hayat pahalılığına baktığınızda Türkiye’de birikim yapmanız çok zor. 1000 dolarını yatıran kullanıcı bir-iki ay sonra buradan 1200 dolarla ayrılmak istemiyor. 15,000 dolar yapmak istiyor. Genelde büyük kazançlar gösteriliyor. Hiçbir Twitter fenomeni “X coin aldım, altı ay geçmiş üzerinden 1,3X yapmışız” demiyor ancak “250 dolara bir merkeziyetsiz borsadan listeleme öncesi coin aldım, 5 bin dolar yaptım” hikayeleri anlatılıyor. Dolayısıyla insanların yanıldığı konu, kriptoda kazançların hep bu şekilde gerçekleştiği yönünde. Halbuki böyle değil.

“Patlak coin tavsiye eden influencer’lardan daha tehlikelisi var”

Sektörde geçmişte dolandırıcı projeler pazarlamasına rağmen yüz binlerce takipçisi bulunan ve halen yatırım tavsiyesi veren influencer’lar var. Bybit Türkiye’nin influencer’larla ilişkisi nasıl?

Tarif ettiğiniz influencer’lara daha mesafeliyiz. Ama iş birliğine gittiğimiz influencer’lar var. Topluluk yönetiminde iyiler ve ekosistemin bir parçası olarak biz de çalışıyoruz. Sorunuza gelecek olursak bir influencer’ın 10 projede yüzde 10, bilemediniz yüzde 20 patlama payı olması gerekir. Bu, insanları bilerek mağdur ettiği anlamına gelmez. Bana göre aslında insanları mağdur eden, az miktarda parayla yüksek kazançlar gösterenlerdir. Influencer’ların yaptığı yatırımlarla 100x’lik kazançlar göstermeleri bence patlak coin tavsiye etmelerinden daha tehlikeli.

Bybit’in Türkiye pazarındaki hedefleri neler?

Bybit olarak Türkiye pazarına iddialı giriyoruz. Evet, geç başladık. Ancak konumumuzun farkındayız ve elimizin altında birçok kaynak var bizi ileri seviyeye taşıyacak. Eğer o ürünlerle ilgili gerekli icazeti alabilirsek onlarla beraber sıçrayış yapmayı düşünüyoruz. Pazarda ilk üçe girmek kısa vadede olmasada uzun vadede gerçekleştireceğimiz bir aksiyon olacaktır.

“Türkiye’de 1000 kullanıcının getirdiği kârı Japonya’da bir kişi getiriyor”

Bybit globalin Türkiye pazarına bakış açısı nasıl? Kârlı bir pazardan mı bahsediyoruz?

Türkiye, Bybit için ilk beşte yer alan pazarlardan biri. Türkiye’nin artısı şu: Türkiye’den çok sayıda kullanıcı ve KYC alabiliyorsunuz. Kullanıcı alışkanlıklarına dair çok sayıda veri toplayabiliyorsunuz. Hangi üründe daha fazla hacim artırabilir? Bunları görmemiz açısından Türkiye iyi bir alan. Ama kârlılık anlamında Türkiye güzel bir alan değil. İşlem hacimleri düşük. Japonya’da ya da Avrupa’da kullanıcı sayısı az ama çok yüksek hacim çıkabiliyor. Türkiye’de 1000 kullanıcının getirdiği kârlılığı, Güney Kore ya da Japonya piyasalarında bir kullanıcı getiriyor.

“Çok iyi konumlanan bazı borsalarda batma potansiyeli var”

Piyasanın genel gidişatını nasıl değerlendiriyorsunuz?

Piyasada aslında her şeyin beklenildiği gibi gitmesi beni korkutuyor. 15 bin dolardan beri her şey beklendiği gibi ilerliyor. Düşüş ya da çıkışların hiçbiri sürpriz değil.

Örneğin FTX’in batışı sürpriz değil miydi?

FTX sürprizdi ama isminden dolayı. FTX mentalitesi izleyen borsaların batması sürpriz değildi. Borsa token’larından gol yiyebiliriz. Hâlâ yiyebiliriz. Piyasada çok iyi konumlanan batma potansiyeli gördüğümüz borsalar var. Ama FTX ve LUNA battı, bir ara Tether sallandı. Fakat ne oldu? Bir senede 3x-4x’e geldik. Dolayısıyla ben bu piyasayı kimsenin bozabileceğini düşünmüyorum.