Token ifadesi piyasada yer alan sanal paralara karşılık geliyor. Kripto para piyasasının gelişimine devam etmesiyle token ifadesi kullanıcılar arasında yaygın şekilde kullanılmaya başladı.

Kripto paralar ya da diğer sanal değerler için kullanılan token esasında belirli ve daha dar bir anlama sahip. Kullanıcılar ise genellikle bütün kripto paralar için token ifadesini kullanıyor.

Bu içerik boyunca token’lerden ve kripto para piyasasındaki yerlerinden bahsedeceğiz. Ayrıca token ile coin ayrımına değinecek konu hakkında örnekler vermeye çalışacağız.

Özetle

Token’lar, Blockchain sisteminde dijital olarak transfer edilebilen varlıklardır. Teknik olarak token, ‘kripto para’ veya ‘kripto varlık’ ile aynı anlamdadır. Token ile coin arasındaki farklar ise şöyledir;

• Coin, kendi blok zincirinde oluşturulan kripto varklıklardır. Token ise hali hazırda oluşturulmuş bir blok zinciri üzerinde inşa edilen kripto varlıklardır.
• Token üretimi, coin üretimine göre daha kolaydır.
• Coin, dijital bir para iken token ise dijital varlıktır.
• Coin ile kripto para satın alırken, token ile bir hizmet veya ürün satın alınabilmektedir.

Token, teknik olarak “kripto para” ya da  “kripto varlık” ile aynı anlamı taşıyor. Ancak bu ifade kullanıldığı bağlama göre daha spesifik anlamlara gelebiliyor. Token lider kripto para Bitcoin (BTC) ve piyasadaki en değerli altcoin Ethereum’un (ETH) dışında tüm para birimlerine karşılık geliyor diyebiliriz.

BTC ve ETH dışında token olarak nitelendiremeyeceğimiz başka unsurlar da piyasada yer alıyor elbette. Bunun yanı sıra token, çok sayıda merkezsiz finans (veya DeFi) projesindeki kripto paraları ifade etmek için kullanılıyor. Bu token’ler başka blok zincirleri üzerinde belirli amaçlar için çalışan sanal paralar olarak görülebilir. Token’ler işlevsel olarak oldukça geniş bir menüye sahip. Bu sanal paralar oyunculuk alanında yapılan ödemelerden NFT’lerin alım satımına kadar çok sayıda işlemde kullanılıyor.

Kripto para piyasasında çok sayıda token yer aldığını biliyoruz. Peki token ile coin arasındaki fark nedir? Bu ayrım nereden ileri geliyor.

Token ve Coin

Token ile coin ifadeleri çoğu kullanıcı tarafından aynı mana da kullanılıyor. Bu farkı gözetmeyen kullanıcılar çoğu zaman genelleme yaparak bütün kripto paralara coin ya da token diyebiliyor. Ancak bu iki terim arasında çok önemli bir fark bulunuyor. Kısaca ifade etmek gerekirse, kendi blockchain ağı üzerinde işlem gösteren Bitcoin (BTC), Etheruem (ETH), Litecoin (LTC) ya da Tron (TRX) gibi kripto paralara coin şeklinde adlandırılıyor.

Öte yandan kendine ait olmayan blockchain ağlarını kullanarak belirli amaçlar için tasarlanan diğer kripto paralara da token deniyor. ETH ağında yer alan onlarca projenin birer token meydana getirdiğini biliyoruz. Hatta ETH geliştiricileri ağlarında diğer projelere ev sahipliği yapmak adına bundan yıllar önce ERC-20 token standardını getirmişti. Piyasada ETH gibi işlev gösteren çok sayıda ağ yer alıyor.

Piyasaya çıkan kripto paralar zaman zaman kendi blokchain ağlarına geçmek isteyebiliyor. Bu durum teknik birkaç gerçeğe işaret ediyor. Örnek vermek gerekirse TRX ilk olarak ETH ağı üzerinde faaliyetlerine başlamıştı. Zamanla bu kripto para kendi ana ağını başlatarak kullanıcılarına daha iyi hizmet sunmayı hedefledi. Piyasada bu türde faaliyet gösteren çok sayıda kripto para projesi bulunuyor.

Token Terimi Ne Zaman Çıktı?

Token ifadesi kripto para piyasasının ilk işlemlerine başladığı andan itibaren kullanımda olan bir terimdi. Esasında “token” İngilizcede “jeton” anlamına geliyor. Coin ifadesinin ise dilimize “madeni para” şeklinde çevrilebileceğini ifade edelim. Kelimelerin anlamları bile bu iki ifade arasındaki farkı ortaya koyar nitelikte.

Tarihteki ilk kripto paranın Bitcoin (BTC) olduğunu biliyoruz. BTC’nin sahip olduğu yapı blockchain teknolojisinden herkesin faydalanabileceği bir potansiyel meydana getirdi. Bu teknolojiden yararlanan geliştiriciler de çok sayıda projeyi diğer kullanıcıların hizmetine sundu. Token teriminin bu şekilde yaygınlık kazandığını söyleyebiliriz. Halihazırda elde edilen verilere göre piyasada çok sayıda token işlem görüyor. Sayıları yüzleri aşan bu token’lerin her birinin farklı bir kullanım alanı ve hedefi var.

Token Nasıl Çalışır?

Token’ler kullanım amaçlarına göre farklı yapılara sahip olabiliyor. Sahip oldukları yapılara göre çalışma prensipleri de değişiyor. Ethereum (ETH) ağında yer alan token’ler genellikle ERC-20 token standartlarını takip ediyor. Yani belirli kriterleri yerine getirerek bu ağda bulunabiliyorlar. Kripto paralar bilindiği üzere belirli kripto algoritmalarını izleyerek çalışmalarına devam ediyor.

Token’ler meydana getirerek kripto para piyasasında yer almak sanıldığı kadar zahmetli bir durum değil. Kullanıcıların uygulaması gereken belirli basamakların ardından piyasada işlem gören bir token’e sahip olması mümkün. Özellikle bazı platformlar kullanıcılarına dünyadaki bazı varlıkları token’leştirme imkanı veriyor. Bu tür platformların kripto para ekosistemine bazı bağlamlarda katkı sağladıklarını ifade etmemiz yanlış olmaz.

Kripto paralar token’ler gündelik hayatta kullandığımız para birimleri gibi çalışabiliyor. Geliştiriciler token’lerin bir para birimi olması için tasarladıysa bu durumun gerçekleşmesi mümkün. Onun dışında kripto para platformlarında kullanılmak üzere çeşitli özel amaçları bulunan token’ler de piyasada yer alıyor. Örneğin bir ağın yönetimine dahil olmak gibi işlevlere sahip token’ler de piyasada yer alıyor. Token’lerin temel çalışma prensipleri tasarlandıkları amaca ve bulundukları platforma göre değişiklik gösteriyor.

Token Nereden Alınır?

Kripto para piyasası son yıllarda oldukça yaygın bir hale geldi. Piyasada yer alan yüzlerce kripto parayı satın almanın en bilindik ve güvenilir yolu kripto para borsalarını kullanmaktır diyebiliriz. Kullanıcılar bu tür platformları kullanarak token alım satım işlemlerini gerçekleştiriyor. Bunun yanı sıra kullanıcıların kendi aralarında token alışverişi etmesi de mümkün. Yani aracılara ihtiyaç duymadan taraflar aralarında token alışverişi yapabilir. Bunun için ilgili tarafların token’lerini saklamak adına cüzdanlar hizmetlerinden faydalanıyor olması gerekir.

Dünyada faaliyetlerine devam eden çok sayıda kripto para borsası yer alıyor. Ülkemiz merkezli borsa platformlarının varlığını da biliyoruz. Ülkemizdeki borsalardan Türk lirası yoluyla kripto para satın almak yani token elde etmek mümkün. Ancak bu riskli piyasaya girmeden önce kullanıcıların dikkatli bir şekilde araştırma yapmaları gerekiyor.

Token Çeşitleri Nelerdir?

İşlevlerine göre token’ları 4 gruba ayırmamız mümkündür. Bunlar:

• Credit Token: Kredi vermek amacıyla geliştirilen bu token çeşidi, girişimcilerin yatırımcılardan borç almasını kolaylaştırmak üzere işlev görmektedir.
• Utility Token: Hizmet amaçlı üretilmiş token çeşitleri, bu kategoriye girmektedir.
• Equity Token: İlk kuruluş aşamasında halka arz edilen bu token çeşidinde yatırımcılar belli aşamalarda avantaj elde ediyor.
• Governance Token: Bu token çeşidi sahibine belli bir hizmetin ya da projenin yönetiminde söz hakkı vermektedir.

Adında token geçen kripto varlık kategorileri ise şunlardır:

• DeFi Token: Bu token’ların üretilme amacı, geleneksel finans sistemlerinin işlevini yeniden yaratmaktır. Bu sırada DeFi token’lar aynı zamanda takas edilebilir veya saklanabilirler.
• Eşsiz Token: NFT olarak adlandırılan eşsiz token çeşitleri, dijital veya gerçek bir varlığın mülkiyet hakkını temsil etmektedir. Dijital eserlerin kopyalanıp satılmasının önüne geçmek bu tokenların avantajları arasında yer almaktadır.
• Menkul Kıymet Tokenları: Bu tokenların, hisse senedi gibi geleneksel menkul kıymetlerin dengi olması öngörülmektedir.