Türk futbolunun dört büyükleri Fenerbahçe, Galatasaray, Beşiktaş ve Trabzonspor sadece birer futbol ya da spor kulübü değil. Yakın tarihte gördük ki bu camialar büyük taraftar sayıları ile sosyal hatta siyasal alanda bile etkili olabiliyor. İşte bu dev sivil toplum kuruluşları son dönemde kriptoparaları keşfetmeye başladı.
Galatasaray, Socios isimli firma ile işbirliğine giderek Galatasaray Fan Token (GAL) adında bir kriptopara çıkardı. Ardından Trabzonspor aynı firmanın platformunda kendi taraftar token’ını üretti ve 22 Eylül’de 5 dakikada 625 bin TRA token satarak 5 milyon TL gelir elde etti. Bu hafta çıkan haberlere göre ise hem Fenerbahçe hem de Beşiktaş kendi kripto paralarını çıkarmak ile çok yakından ilgileniyor.
Socios daha önce de Juventus, PSG, Barcelona, Atletico Madrid ve Roma gibi dünya devi kulüplerin de taraftar token’larını çıkarmıştı. Barcelona Haziran ayında gerçekleştirdiği organizasyonda, 2 saatte 600 bin fan token satıp 1,3 milyon dolar (10,2 milyon TL) gelir elde etmişti.
Bilgi ekonomisinin hızla Geliştiği bugünlerde, para artık bir sorun değil. Her kulüp, her şirket kendine ait para oluşturabiliyor. Önemli olan çok sayıda insana bu paraları kabul ettirmek ve çeşitli yöntemlerle bu paralara değer kazandırmak.
Bilgi ekonomisi bir kitle ekonomisi değil. Bilinçsizce savrulan, her verileni kabul eden kitleler eski sanayi ekonomisinin temel taşı. Bilgi ekonomisi ise daha bilinçli, kendisi de merkeze mesaj ileten topluluklara ya da camialara dayanan bir ekonomi. Örneğin bugün Bitcoini ayakta tutan teknolojinin yanı sıra önemli ölçüde Bitcoin camiası. Bu bilinçli topluluk milyarlarca dolarla organize edilmiş saldırılara, %80-90’a varan düşüşlere direnmeyi başardı.
Futbol kulüpleri de çok derin ve geniş camialara sahip oldukları için başarılı kriptopara oluşturmanın ilk şartını fazlasıyla taşıyor. Ancak asıl sorun ikinci şartta karşımıza çıkıyor: Bu üretilen kriptoparaların taraftar için anlam ifade eden iş ya da işlere yaraması gerekiyor ki değer kazanmaları mümkün olsun.
Örneğin: Galatasaray maça çıkarken hangi marşı çalalım gibi bir anket yaptı. Trabzonspor ise teknik direktör Eddie Newton’ın kıyafetini token sahiplerine seçtirdi. Juventus token sahiplerine takım otobüsü renklerini ve tasarımını seçme hakkı tanıdı. Kıbrıs Rum Kesimi kulübü Apollon FC de hazırlık maçında taktikleri fan token sahibi taraftarların belirlenmesini sağladı. Sonuçta takım 6-0 galip geldi. Muhtemelen ilerleyen dönemde futbol kulübü kriptoparalarına sahip olan taraftarlara, yıldız futbolcularla zaman geçirme, özel etkinlikler vb daha bir çok imkan sunulacak.
Şimdiye kadar kulüp kriptoparaları yatırım olarak da önemli getiriler sağladı. Bazı takımların kriptoparalarının halka arz edildiğinden bu yana dolar bazlı getirileri:
Juventus %234,24
PSG %225
Barcelona %74,68
Galatasaray %57,97
Trabzonspor %19
Atletico Madrid %1,06
Roma -%14,55
Bu getirirler daha çok hangi faktörlere dayanıyor? Kulüplerin dünya çapında sahip oldukları taraftar sayısına mı, elde ettikleri sportif başarıları mı, yoksa taraftarlarına sundukları etkileşim imkanları mı? Henüz elimizde çok az veri var. Umarım kulüpler kriptoparaları taraftarları adeta ‘sağmak’ için yeni ve etkili bir araç olarak görmez. Var olabilecek toplam kriptopara miktarını sınırlı tutan ve bu kriptopara ile taraftarlarına en güzel etkinlikleri sunan kulüpler, bu alanda kalıcı olarak başarı elde edebilir.
