En sık karşımıza çıkan oranlar F/K ve PD/DD oranlarıdır.
Bir şirkete tek başına bu oranlarına bakılarak yatırım yapılması çok sağlıklı sonuçlar doğurmayabilir. Ancak hissenin ucuz mu pahalı mı olduğunu anlamaya yarayan bir yöntemdir. Aslında ikisi de aynı amaç için kullanılır.
F/K oranı, yatırımcının şirkete biçtiği değerdir. Yatırımcı, şirketin geleceğini parlak görüyorsa F/K oranı yükselir, şirketin risklerinin arttığını ve değerinin düşeceğini bekliyorsa F/K oranı düşer. Her ne kadar bu ifadeler genellikle geçerli olsa da her zaman tutarlı olduğunu söylemek doğru olmayacaktır. Bazen zarar eden bir şirketin F/K’sının bile yüksek olduğunu görebiliriz. Finansal oranlar her zaman doğru sonuçlar vermeyebilir. Doktora giden birinin kronik ağrılarının sebebi tahlillerde çıkmayabilir. Ancak bu durum hastanın sorun yaşamadığını göstermez. Sorun belki de psikolojiktir. Aynı durum şirketler için de geçerlidir. F/K önemli bir göstergedir. Ancak her şey değildir.
F/K oranı ile hisse başına dağıtılan kara bakarak hissenin ucuz mu pahalı mı olduğuna karar verilir. F/K oranı benzer şirketlerin kıyaslanması için uygundur. Örneğin A havayolu şirketinin F/K oranı 3, B havayolu şirketinin F/K oranı 2.1 ise; B şirketinin A şirketine gör daha ucuz olduğu söylenebilir. Bu durumda diğer tüm şartlar göz ardı edildiğinde B şirketinin seçilmesi daha rasyoneldir.
PD/DD oranı 1 ise hissenin piyasa değeri ile defter değeri birbirine eşittir. Normalde bir şirketin PD/DD oranının 1 ya da 1’e yakın olması beklenir. 1’den yüksek ise hisse aşırı değerlenmiştir yani pahalıdır.
Her iki oranda da daha sağlıklı bir yatırım kararı alabilmek için incelediğimiz şirketin sektör ortalamalarına göre durumuna bakmak faydalı olur. Örneğin bir otomotiv şirketi ile perakende şirketini kıyaslamak elma ile armudu kıyaslamak gibidir. Halbuki yeşil elma ile kırmızı elmayı kıyaslamak gerekir. Bunun için eğer otomotiv şirketlerine yatırım düşünüyorsak tüm otomotiv şirketlerinin F/K ve PD/DD oranlarına ve sektör ortalamasına bakmamız doğru olur.
Hisse senetlerine yatırımda genellikle yatırımcı ucuz olanı tercih eder. Yani F/K’sı ve PD/DD’si düşük olan tercih edilir teknik olarak. Ancak şirketin yapısını, yatırım potansiyelini, büyüme niyetini bilmeden sadece bu oranlara bakarak yatırım yapılmasının sakıncaları da vardır. Değerlenememiş hisselerde bu oranlar düşük çıkar, şirket konkordato ilan etmiş olabilir, ortaklar arasında sıkıntı yaşanmış olabilir. Nasıl ki bir daire alacak zaman semtini, komşularınızı merak ediyorsanız hisseye yatırım yaparken de detayları öğrenmeden yatırım yapmayınız lütfen. Kulaktan dolma bilgiler ile değil veriler ile karar verin, sonra pişman olmayın…
