Osmanlı’da teşkilatlanmış bir borsa yapısına Tanzimat döneminden sonra rastlıyoruz. Avrupa ile yüzeysel ticari ilişkiler ve sadece azınlıkların yürüttüğü bir finansal sistem olduğundan Osmanlı İmparatorluğu, Dünyadaki örneklerine göre borsa ile geç tanışmıştır.
İstanbul Borsası 1873 yılında “İstanbul Esdam Borsası Talimatı” ile kurulmuş, Maliye Bakanlığı’nın denetimi altında işlem yapmaya başlamıştır. İlk Borsa yönetmeliği ise 1886 yılında yayımlanmış, esnafın ve tüccarların önem vermemesi sebebi ile yapılan borsa işlemleri sadece İstanbul ile sınırlı kalmış ve amacına ulaşamamıştır.
Türkiye’de sermaye piyasasının düzenlemesi, 1981 yılında kurulan Sermaye Piyasası Kurulu ile başlamıştır. Düzenlemelere ilişkin çalışmaların aslında 1960’larda başladığı bilinmektedir. 1981’de çıkarılan Sermaye Piyasası Kanunu’na çok benzeyen kanun taslağı 1960’larda hazırlanmıştır. Diğer bir ifade ile, 1981’deki yasa aslında yirmi yıldır bekleyen bir yasa idi. O dönemde bazı bankacıların kendilerine rakip istememeleri sebebi ile düzenlemeye karşı çıktıkları ifade edilmektedir. Ancak 1980’lerde Banker krizi patlat verince düzenleme kaçınılmaz olmuştur.
Bankerler olayı, aslında bir gelişme basamağı değil, suni bir olaydır. Halkın dikkati, bankacılık sektörü dışına ve faize dönük menkul kıymetlere çekilmiş, ancak sonuçları itibari ile sermaye piyasasına önemli zararlar vermiştir. Bu bakımdan bankerler olayı, Türk sermaye piyasasının düzenlenmesi öncesinde önemli bir olaydır.
1980’li yıllar, sermaye piyasası ve borsa için değişim ve yenilenme anlamı taşıyordu. 1981’den başlayarak Türk sermaye piyasasının ve borsanın hukuki çerçevesini dört temel hukuki düzenleme gerçekleştirmiştir. Bunlar:
- Sermaye Piyasası Kanunu,
- 91 sayılı Kanun Hükmünde Kararname,
- Menkul Kıymet Borsaları Kuruluş ve Çalışma Esasları Hakkında Yönetmelik,
- İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Yönetmeliği
Anılan düzenlemeler otuz yıl Türk sermaye piyasasının temelini atmada ihtiyaca karşılık verebilmiştir. 2012 yılının sonunda 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu ile gelişen, değişen ulusal ve uluslararası gelişmelere paralel olarak yeni bir kanun yürürlüğe girmiştir.
