Bu hafta komiklikler haftası galiba. İnanılmaz absürt yorumlar birbirini takip ediyor. Şimdi de 14 Temmuz’da ABD Merkez Bankası Fed’in ‘kıymetli’ başkanı Jerome Powell, bakın ne demiş:
Dijital bir ABD (doları) para biriminiz olsaydı, (dolara) sabit kriptoparalara ihtiyacınız olmayacaktı, (bağımsız) kriptopara birimlerine ihtiyacınız olmayacaktı – bence bu, dijital dolar lehine güçlü argümanlardan biri.
Bu gülünç çıkarımlarla gerçekten insanları kandırabileceklerini düşünüyorlar. Hayret!
Ekonomik aktörler neden bağımsız kriptoparalara örneğin Bitcoin’e ilgi duyuyor? Bunu en net biçimde, bilançolarına Bitcoin alan MicroStrategy, Square ya da Tesla gibi ünlü ABD’li şirketler açıkladı. Çünkü ABD gibi görece düşük enflasyon olan ülkelerde dahi nakit olarak tuttuğunuz dolarlar 10 yıl gibi bir sürede nereden baksanız en az %15-16 değer kaybediyor. Enflasyonda günümüzdeki gibi biraz sapma olsa bu oran %20-30’a tırmanıyor. Üstelik bunlar 1980’lerden sonra değiştirilmiş-yumuşatılmış enflasyon hesaplama yöntemlerine göre bulunan rakamlar. 1980 Öncesi yöntemle hesaplarsanız kayıplar 10 yılda %40 ila %60’ı buluyor. Ve bu reel kaybı karşılayacak herhangi bir sabit getirili finansal enstruman yok. Faizler yerlerde. Tek şansınız nakitiniz ile borsada şansınızı denemek.
Tabi siz bir şirket değil sıradan bir bireyseniz borsada yüksek hızlı işlem yapan yapay zekalı botlara vs. yem olmadan, krizlerden sıyrılarak belki ancak paranızın gerçek değerini koruyabilirsiniz. Orada bile bayağı şanslı ve sabırlı olmanız gerek.
Peki neden dolar böyle sürekli ev, otomobil vb. gerçek mallar karşısında değer kaybediyor. Çünkü özellikle 2008 Krizi’nden sonra Fed 200 yıllık ülke tarihinde üretilmiş merkez bankası parasının 7 katından fazlasını bastı. Piyasaları adeta dolara boğdu. Hala daha da her ay 120 milyar doları piyasaya sürüyor. Fed’in parası doların üretim maliyeti ve sınırı yok. İstedikleri kadar doları bir iki tuşa basıp havadan basıyorlar.
Bitcoin ise belirli bir maliyetle üretilebiliyor. Bugün bir Bitcoin üretim masrafı 20 bin dolar civarında. Üstelik Bitcoin üretiminin sınırı var. Sadece 21 milyon adet Bitcoin üretilebilecek. Bu özellikleri ile Bitcoin, Fed’din dolarına göre tam tersi yönde hareket eden bir para üretiyor. Dolar sürekli değer kaybederken Bitcoin (uzun vadede) sürekli artıyor. Bir Bitcoin son 10 yılda dolara karşı 2100 kat civarında artış gösterdi!
Bitcoin enflasyon canavarını dilim dilim doğruyor. Nasıl olacak da Fed doları kağıttan dijitale geçirince ekonomik aktörler Bitcoini bırakıp dijital dolara geçecek? Dijital dolara sınır mı koyacaksınız? Yo, böyle bir şeyden bahseden yok. Zaten sınırlı basacağız deseniz de size kimse inanmaz o ayrı konu. Daha 2017’de dönemin Fed başkanı ve yeminli Bitcoin düşmanı Janet Yellen ‘Bir daha ömrümüz boyunca kriz olmayacak’ dememiş miydi? Gördük 2020’de ne olduğunu! Bitcoin de kişilerin verdiği sözler değil sistemi yöneten önceden yazılmış açık bilgisayar kodları vardır. Efendim ya o kodlar değişirse? Değişirse o yeni kod Bitcoin olmuyor. Eski Bitcoin her zaman devam eder. Geçiniz.
Yani koskoca Fed Başkanı sınırsız basacakları dijital dolar ile enflasyon üretmeye devam edeceklerini bal gibi biliyor ama dijital, kripto vs kelime oyunları ile insanları, Bitcoin’e ihtiyacın ortadan kalkacağı yönünde aldatmaya çalışıyor. Bunun adı: Çaresizlik! Başka izahı yok.
Siz sınırsız para basmaya devam ettikçe (ki başka seçeneğiniz de yok), insanların altın, gümüş ve Bitcoin gibi sınırlı paralara koşmasını engelleyemezsiniz.
Fedcoin stabil kriptoparalara özellikle değeri dolara sabitlenmiş tartışmalı bazı ‘stable coin’lere alternatif olabilir. Orası bile tam net değil şüpheli.
Bu devrin merkez bankacıları traji komik bir hikayede başroldeler. Bu oyun tarihte birçok kez sahnelendi. Ölmez bir eser. Doğru yerdeyseniz izlemesi de keyifli. Ancak ne yaparlarsa yapsınlar oyunun sonu belli. Sınırsız paralar ölüyor…
