Dünya genelinde enflasyonun önü alınamıyor.

Türkiye’de ise enflasyon oranı yüzde 21,31’e yükseldi.

Kasım’da Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) aylık bazda 3,51, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) yüzde 9,99 artış gösterdi.

Yıllık enflasyon tüketici fiyatları yüzde 21,31, yurt içi üretici fiyatlarında yüzde 54,62 oldu.

Yüksek enflasyona birde dolar/TL kurunda yaşanan agresif yükselişler eklenince zamlar üst üste gelmeye başladı.

Sık sık yüzde 25 zamları görüyor olduk.

Şimdi ki moda da, yeni zamlar eklenince bir sonra ki zamlarının da oranları ve zamanları söylenir oldu.

“Şimdi yüzde 25 zam geldi ancak bir ay sonra yine gelecek” diye belirtiliyor.

Sebep çok basit “Dolar 8’den 17 liraya yükseldi”

Peki zamlar nereden nereye yükseldi?

Sektörde iyi bir marka olmuş, süt ve süt grubu toptancılığı yapan bir arkadaşımı aradım “Yanına geliyorum, bana her şeyi anlatır mısın?” dedim.

– “Tabii, beklerim” dedi.

– “Biz vatandaş olarak bu kadar fahiş fiyatlar karşısında ne yapacağımızı şaşırdık, tamam dolar çok yükseldi ama gıda fiyatlarındaki zamlar daha hızlı yükseldi, bu sebebi gerçekten dolar mı, sizin toptan satışınız ile marketlerdeki satışın arasında ne kadar fark var?” diye sordum.

O da 

– “Bizim toptan sattığımız ürünlerin üzerine marketler yüzde 30 yüzde 50 kar koyuyor” dedi.

– “Yüzde 50 mi?” dedim.

– “O zenginlerin gittiği marketlerde öyle.

Diğerleri en az yüzde 30 koyuyor” dedi.

Doğru ya hiç zengin ile alt gelir grubu insanların marketi aynı olur mu? diye düşününce doğrudur dedim.

Arkadaş devam şöyle devam etti “Rahatsız olduğumuz ancak düzenin böyle kurulduğu bir durum daha var.

Market zincirler bizden ürünleri 90 gün vade ile alıyor.

Ancak kendilerinin ürünleri nakite dönüştürmesi 15 günde oluyor.

Aradaki 75 gün o parayı, başka şube açarak, mevduatta tutarak veya döviz alarak farklı getiriler elde ediyorlar.

Şöyle yapıyorlar diye net söyleyemem çünkü her firmanın finans yönetimi neyi uygun görüyorsa öyle yapıyorlar.

Sonuçta ne yaparlarsa yapsınlar süper bir kazanç ile parayı takla attırıyorlar.

Kimsenin kazandığından gözümüz yok ama geri dönüşümler daha hızlı olsa kar marjlarından feregat edebilirlerdi.

Ülke kriz halindeyken bizim de bir katkımız olsun, geri dönüşleri hızlandıralım, destek olalım vs gibi bir organizasyon olsaydı çok faydalı olurdu.

Ama işler böyle yürüyor.

Söz konusu para olunca gerisi teferruat oluyor sanırım”

– “Peki bu tespit etmek zor olmaması gerek, üreticiden alınan, toptan satılan ve tüketicinin satın aldığı fiyatlar ortada.

Neden bu iş çözülemiyor?” dedim.

– O işler zannettiğiniz kadar kolay değil, tabii ki aradaki farkları, geri dönüşümleri, sermaye sahiplerinin o paraları nasıl değerlendirdikleri ortada.

O işi konuşmak irdelemek bizim işimiz değil, devletin görevi.

Devleti görevlisi gelsin tespit etsin.

Her şey ortada.

Bu ticari bir zincir halkası.

Biri koparsa diğerleri dağılır.

O kadar güçlendiler ki, bu gücü sadece devlet yıkar.

O da isterse” dedi ve sustu.

Benim anladığım kadarıyla sorun sadece döviz kurunun yükselmesi, maliyetlerin artması, belirsizliğin sürmesi değil.

Sorun, arkada kırılamayan bir düzenin olması.

Kimsenin konuşmadığı, konuşmaktan çekindiği, gün yüzüne çıkarılamayan bir sır var.

Yani, bizim gördüğümüz sadece zam!

İyi pazarlar dilerim…