Merkezi olmayan otonom organizasyon (DAO), herhangi bir otoriteye bağlı olmadan, bilgisayar kodları tarafından yönetilen bir sistemdir.
Merkezi Olmayan Otonom Organizasyon (DAO) Nedir?
Kripto paraların en önemli özelliği; merkeziyetsiz biçimde ve hiçbir otoriteye bağlı olmadan varlıklarını sürdürmeleridir. DAO, bunun biraz daha ötesinde detaylara sahiptir. DAO, adını oluşturan üç kelimenin anlamlarını taşımaktadır. Tek bir merkez tarafından yönetilmez, merkeziyetsizdir. DAO’nun bünyesindeki tüm işlemler önceden programlandığı ve geliştirilmeye devam edilebildiği haliyle otomatik olarak işler, otonomdur. Belirli bir konu veya amaç için bir arada olan bileşenlere sahiptir, bir organizasyondur.
Merkezi Olmayan Otonom Organizasyon (DAO), 2016 yılının Nisan ayında çıkarılmıştır ve görülen en büyük fon toplama etkinliğine dönüşmüştür. Bu durum, Haziran 2016’da 3.6 milyon ETH’nin çalınmasına neden olan bir siber saldırıya, ardından da Ethereum ağındaki sert çatallanmaya yol açmıştır. Yaşanan siber saldırıdan dolayı, Merkezi Olmayan Otonom Organizasyon (DAO)’a olan güven azalmış ve topluluk bölünmüş olsa da bu sistem, popülerliğini kaybetmemiştir. Daha güvenli bir altyapı için çalışmalar yoğunlaştırılmış ve sonuçları da alınmaya başlanmıştır
Merkezi Olmayan Otonom Organizasyon (DAO) Nasıl Çalışır?
Merkezi olmayan Otonom Organizasyon (DAO), Ethereum ağını kullanır ve akıllı sözleşmeler ile çalışmaktadır. Buradaki amaç, sistemdeki karar verme gücünü herhangi bir otoriteye değil; otomatik bir sisteme ya da kitle kaynaklı bir sürece devredip, manipülasyonu ortadan kaldırmaktır. Bunun için ilk olarak, dünyanın her yerinden yatırımcıların anonim olarak para göndermelerine izin verilmiştir. Daha sonra bu yatırımcıların olası projelerde oy kullanma hakkına sahip olmaları sağlanmıştır. DAO’yu bağımsız hale getiren bu sürece fonlama süreci denilmiştir.
Fonlama süreci bittikten ve DAO hazır olduktan sonra, tamamen otonom olarak yaratıcılarından ve diğer herkesten tamamen bağımsız hale gelmektedir. Açık kaynaklıdırlar, yani kodları herkesçe görüntülenebilmektedir. Tüm kurallar ve finansal işlemler blockchain’de kaydedilmektedir. Bu sebeple, Merkezi Olmayan Otonom Organizasyon (DAO) tamamen transparan, değişmez ve dürüsttür.
DAO aktif hale geldiğinde, fonların nerede nasıl kullanılacağına oy birliğiyle karar verilmektedir. Hissedarlar teklif üzerine oylama yaparlar. Herhangi bir eylemi gerçekleştirmek için çoğunluğun hemfikir olması gerekmektedir. Çoğunluğa ulaşmak için gereken yüzde kodunda yazabileceği üzere, DAO’lar arasında değişim gösterebilmektedir.
Özetle, Merkezi Olmayan Otonom Organizasyonlar (DAO) insanların her yerden birbirleriyle para değişimi yapmasını sağlamaktadır. Bu bir yatırım, hayırsever bir bağış, para toplama ve borç alma olabilmektedir.
