El Salvador’un tarihi bir adım atarak Bitcoin’i yasal para birimi yapmasının ardından Arjantin, Brezilya, Ekvador gibi Latin Amerika ülkelerinde politikacılardan destek açıklamaları gelmişti. Çünkü El Salvador bu hamlesi ile dolar ve IMF bağımlılığından kurtulabilir ve ülkeye milyarlarca dolar uluslararası sermaye çekebilir.
El Salvador‘un kararı başarılı olursa arkasından başka ülkeler de gelecektir. Adaylar arasında Nijerya, Rusya, Arjantin vb. ülkelerin isimleri anıldı. Ancak son günlerde bir Güney Amerika ülkesi olan Paraguay’ın ismi ön plana çıktı. Paraguay gerçekten sınırsız paraların hakimiyeti karşısında Bitcoin’i benimseyerek önüne geçilmez bir hareket başlatacak yeni bir domino olabilir mi? Birlikte inceleyelim:
Paraguay parlementosunda bizdeki anlamıyla milletvekili yapan Carlos Rejala, ülkeye El Salvador benzeri Bitcoin düzenlemeleri getirecek bir yasa teklifi hazırladı. Rejala, 17 Haziran’da Twitter’dan yaptığı bir paylaşımda, tasarıyı Temmuz ayında kanun haline getireceklerini ifade etti.
Kanun teklifinin ayrıntılarını bilmiyoruz. Ancak Rejela, Paraguay’ı bir Bitcoin çekim merkezi haline getirmeyi amaçladıklarını belirtiyor. Ülkenin kriptopara borsalarından Bitcoin.com.py’nin CEO’su Juanjo Benitez Rickmann da yasa tasarısında Rejela ile birlikte çalıştıklarını açıkladı. Rickmann’ın tasarının amaçları bölümünde altını çizdiği bir konu ise Paraguay’ın olası Bitcoin hamlesinin arkasındaki asıl itici gücü ortaya koyuyor. Rickmann ülkenin ürettiği ucuz ve yenilenebilir enerji ile Bitcoin madenciliği yapma projesi hazırladıklarını anlatıyor.
Paraguay’da büyük nehirler üzerinde kurulmuş birçok baraj ve hidroelektrik santraller çalışıyor. Bu santraller o kadar bol enerji üretiyor ki ortaya çıkan elektriğin %80 ila 90’ı Arjantin ve Brezilya gibi komşu ülkelere satılıyor. Özellikle Itapu barajı dünyanın en çok elektrik üreten ikinci hidroelektrik santrali. Paraguay ihracatında elektrik, soya fasülyesinden sonra en büyük gelir kaynağı. Ülke bu enerji satışından OECD verilerine göre 2019’da 1,5 milyar dolar kazandı.
İşte bu büyük temiz enerji fazlası gerçekten Paraguay için Bitcoin alanında bir fırsat olabilir. Bitcoin sınırsız paralar gibi bedavaya basılmıyor. Charles Edwards’ın modellemesine göre Haziran ayı başında dünyada ortalama bir Bitcoin üretmenin sadece elektrik maliyeti 12500 dolar, toplam maliyet ise yaklaşık 21000 dolar’dı. Paraguay Bitcoin’i benimseyip bir madencilik ülkesi haline gelirse 20000 dolarlara ürettiği her Bitcoin’i bugün yaklaşık 13000 dolar karla satabilir. Paraguay’da elektrik üretimi bol ve ucuz olduğu için muhtemelen elektrik maliyeti dünya ortalamasının da çok altında olacaktır. Bitcoin bazı dünya devi yatırım kuruluşlarının tahmin ettiği gibi 100.000, 200.000 hatta 300.000 dolarlara ulaşırsa da Paraguay’ın bu işten karı inanılmaz boyutlara çıkabilir.
Üstelik Paraguay’ın El Salvador gibi yeni enerji tesisi kurmayı beklemesine de gerek yok. Barajlar zaten hazır ve çalışıyor. Ayrıca dünyanın en büyük Bitcoin madenciliği tesislerinin bulunduğu Çin, enerji açığı nedeni ile bu tesisleri kapatıyor. Yani Paraguay Bitcoin üretimi yapacak özel makinelerden satın almak isterse de piyasada bir fazlalık ile karşılaşacak. Böylece ülke bugün adeta bedavaya komşularına sattığı temiz enerjiyi çok karlı bir sektör haline getirebilir.
Bitcoin madenciliğinin Çin dışında başka ülkelere daha demokratik şekilde yayılması ve Bitcoin üretiminde temiz enerji kullanımının artması tüm küresel kriptopara ekosistemi için de çok faydalı olur.
Yalnız sosyal medyada özellikle bazı yabancı hesapların, Paraguay bu kanunu çoktan çıkarmış gibi yayın yapmasına aldanmamak gerek. Bitcoin taraftarı yasayı çıkarmak için harekete geçen Carlos Rejala’nın partisi 80 sandalyeli mecliste sadece 2 milletvekiline sahip. Rejala’nın Bitcoin’i Paraguay’ın yasal para birimi yapmak ve düşük vergilerle ülkeyi bir temiz Bitcoin madenciliği üssü haline getirmek projelerinde, parlementoda ne kadar destek göreceği belirsiz. Umarım Temmuz ayında Rejala’nın söylediği gibi tasarı yasalaşır. Ancak henüz gerçekleşmemiş belirsizliklerle dolu bir hadiseyi çoktan olmuş gibi göstermek hiç doğru değil.
Yakın gelecekte temiz Bitcoin madenciliği büyük olasılıkla tüm dünyada çok önemli ve karlı bir sektör haline gelecek. Türkiye henüz doğru dürüst pek değerlendiremediği çok yüksek ‘güneş enerjisi’ potansiyelini bu alanda kullanabilir mi? İşte bizim de kendimize sormamız gereken soru bu…
