Rusya’nın bazı banka ve şirketlerinin uluslararası dolar ödeme sistemi SWIFT’ten çıkartılacağına yönelik haberler dün akşamdan itibaren düşmeye başladı. Ayrıca merkez bankasına yönelik bazı yaptırımlar da devreye alınacak. Ancak ayrıntılar henüz belli değil.
SWIFT’ten çıkarma Batı’nın Rusya’ya yönelik olarak bu aşamada atabileceği en sert adım olarak değerlendiriliyor. Ancak Amerika ve Avrupa Birliği‘nden yapılan açıklamalarda özellikle bazı bankalar ve şirketler ifadesinin kullanılması açıkçası bende soru işaretlerine neden oldu.
Rusya’nın dolar ödeme sisteminden atılması ile ülkenin doğal gaz ve petrol satışları çok zor hale gelecektir. Ancak Putin bu duruma zaten hazırlanmış. 600 milyar dolar üzerinde döviz rezervi biriktirmiş. Üstelik bunun büyük miktarı altın. Bu hazırlık sadece Ukrayna’nın işgali için de yapılmadı. Rusya, Batı ile topyekun şekilde karşı karşıya geleceğini hesaplamış ve buna göre tedbir almış.
Oysa Rusya petrol ve gaz satamadığı zaman özellikle Avrupalı ekonomiler bir süre adeta durmak zorunda kalır. Özellikle Almanya’nın toplam gaz alımlarının en az %30’u Rusya’dan geliyor. Bu devasa ekonomiler Rusya gazının yerine başka yerden gaz vb alabilseler bile artık doğal gaz fiyatlarının çok daha pahalı olacağı ortada.
Batı, Rusya’yı SWIFT’ten atınca aslında tüm dünya ekonomilerini de cezalandırmış olacak. Tabii Türkiye olarak biz bu cezadan en yüksek oranlı paylardan birini alacağız.
Belki bu yüzden başlangıçta özellikle Almanya başka kaynaklar bulana kadar, Rusya’nın sadece doğal gaz ya da petrol satışı ile ilgili olmayan kurumlarının SWIFT ile bağlantısı kesilebilir. Yani bir süre daha Rusya’nın gaz ve petrol satmasına göz yumulabilir.
Öte yandan, büyük ihtimalle bugün olmasa da artık Rusya’nın tamamen dolar ödeme sisteminden atılması yakın dönemde gerçekleşecektir. Bu durumda başta Bitcoin olmak üzere kriptoparalara bir akın olur mu?
Yaptırımlar yurtdışında bir sürü parası olan Rus oligarkları da hedefliyor. 2012-13 Güney Kıbrıs bankacılık krizi sırasında, devletin bankalardaki paralara el koyacağı dedikodusu yayılmıştı. Bu bankalarda Rusların da çok paraları vardı. O dönemde kaçış için Bitcoine talep olmuş ve Bitcoin fiyatları da inanılmaz yükselişler göstermişti.
Ancak günümüzde farklı bir Bitcoin piyasası var. Çok daha fazla kriptovarlık, çok daha derin işlem hacimleri ile, çok daha fazla borsada işlem görüyor. Ayrıca artık kriptoparaların klasik finans sistemi ile de yoğun entegrasyonu var. Özellikle o dönemde bulunmayan türev işlemler fiyatlar üzerinde bugün oldukça etkili.
Kanada’da geçtiğimiz haftalarda göstericilerin klasik finans hesaplarının dondurulması haberleri, Bitcoin fiyatında yükselişe neden olmuştu. Ancak bu büyük bir yükseliş hareketine dönüşmedi. Rusya’nın SWIFT’ten atılacağına dair ilk haberler düştüğünde de Bitcoinde birkaç 100 dolarlık artış oldu. Ancak bu hareket çok kısa sürdü.
Görünüşe göre Rusya tamamen SWIFT’ten çıkartıldığında bir miktar Bitcoin talebi olacaktır. Ancak bu yepyeni bir yükseliş dalgası yaratacak kadar yoğun ve kuvvetli olur mu? Bu noktası belirsiz. İzleyip göreceğiz.
Daha önce SWIFT’ten çıkartılan İran örneğine baktığımızda ise Rusya’nın önümüzdeki aylarda çok daha kriptovarlık dostu bir ülke haline geleceğini tahmin etmek güç değil. İran başlangıçta Bitcoini yasaklamaya çalışıyordu. İnsanların evleri basılıp bilgisayarları falan toplanıyordu. Ancak ne zaman ki Tahran yönetimi uluslararası dolar sisteminden atıldı o zaman Bitcoin madencilerini kendisi teşvik etmeye başladı. Bugün İran Merkez Bankası ülkedeki yasal madencilerden Bitcoin topluyor ve bunları dış ticarette kullandığını belirtiyor. Benzer bir durum Venezuela’da da yaşandı. Rusya da büyük bir ihtimalle klasik merkezi finanstan soyutlandıkça kriptovarlıkların önemini daha fazla anlayacaktır. Rusya’nın bu hamlesinin fiyata etkisi ise ani ve kuvvetli olmaktan çok zamana yayılmış ve uzun vadeli olacaktır diye düşünüyorum. Bitcoin bu dönemde bir artış yapacaksa sebebi Rusların Bitcoin ilgisinden çok, Rusya’nın Ukrayna’daki operasyonunun bir an önce bitmesi veya stabil hale gelmesi ile piyasaların rahat bir nefes alması olabilir.
